In de praktijk
Op steeds meer plekken wordt een ontwerpende aanpak ingezet voor maatschappelijke opgaven. Ontwerpers werken hierbij vaak binnen of samen met publieke organisaties. Dit noemen wij publieke ontwerppraktijken.
Publieke ontwerppraktijken in Nederland
Op deze kaart verzamelen we publieke ontwerppraktijken, die nu lopen of recent hebben plaatsgevonden. De diversiteit is groot: er wordt gewerkt aan een rijkheid van thema’s, op verschillende schaal en in diverse samenwerkingsverbanden.
De impactversterkers van PONT onderzoeken en ondersteunen een aantal van deze praktijken. Dit zijn ervaren ontwerpers die niet alleen de taak hebben om de specifieke praktijk verder te brengen, maar ook om bredere lessen te trekken. Zo leren we wat er voor nodig is om met zoveel mogelijk resultaat samen te werken.
De rode bolletjes geven aan welke praktijken PONT volgt. De blauwe bolletjes zijn toegevoegd door anderen.*Iedereen kan zelf een publieke ontwerppraktijk op de kaart zetten, PONT geeft hierover geen kwaliteitsoordeel.
filters
weergave
#YOUTOO?
GevolgdOpgave:
Hoe maak je seksueel misbruik bespreekbaar? Ook onder professionele hulpverleners – vaak beroepen waarbij veel en ook fysiek contact plaatsvindt – is dit een urgente vraag.
Ontwerppraktijk:
Onder de noemer ‘#YOUTOO?’ wordt de collectieve kennis van slachtoffers en hulpverleners ingezet om seksueel misbruik bespreekbaar te maken. Bruikbare en doorleefde tips en adviezen van (ervarings)deskundigen leveren een rijkdom op aan kennis voor hulpverleners over hoe je seksueel misbruik bespreekbaar maakt. Het platform is een samenwerking van social design bureau AM en hulporganisatie Blauwe Maan.
Plekberaad in de bieb
GevolgdOpgave:
Een groeiende groep mensen voelt zich niet meer geroepen om actief bij te dragen aan het vormgeven van de samenleving. Hoe kunnen bibliotheken, als centra voor ontmoeting, mensen activeren om zich weer betrokken te voelen bij de samenleving?
Ontwerppraktijk:
De Turn Club, een netwerk van kunstenaars, creatieven en veranderaars, ontwikkelde het concept ‘Plekberaad’. Een Plekberaad maakt speelruimte voor bewoners om mee te denken, ontwerpen en bouwen aan de toekomst van een plek of buurt. Het concept wordt nu specifiek doorontwikkeld voor bibliotheken samen met Bibliotheek Service Centrum.
Programma Ondernemersdienstverlening
GevolgdOpgave:
Hoe organiseer je als gemeente integraal een optimale dienstverlening voor ondernemers?
Ontwerppraktijk:
Gemeente Den Haag werkt in het programma Ondernemersdienstverlening aan het optimaliseren van zowel interne als externe diensten. Een ontwerpende aanpak wordt ingezet om de dienstverlening integraal - met verschillende afdelingen en samenwerkingspartners - te organiseren, waarbij de gebruikersbehoeften centraal staan.
Coalitie mobiliteitstransitie
GevolgdOpgave:
Beter omgaan met de schaarste van de ruimte in Gemeente Amsterdam.
Ontwerppraktijk:
Gemeente Amsterdam werkt in een coalitie met regionale marktpartijen aan transities op mobiliteit: een leefbare stad, mobiliteitstransitie naar duurzame mobiliteitsvormen en digitalisering en regie op informatie. Hoe houd je daar (digitale) regie op en hoe zorg je ervoor dat die ruimte beter benut wordt? Een ontwerpende aanpak wordt in deze publiek-private samenwerking ingezet om het systeem beter te begrijpen en tot concrete oplossingen te komen met de vele verschillende partijen.
Personeelskrapte in justitiële inrichtingen
GevolgdOpgave:
De afgelopen jaren hebben justitiële inrichtingen (JI’s) meer ingezet op werving dan ooit, maar de werkdruk lijkt niet af te nemen. Dit zorgt voor een toenemende druk op de uitvoer van straffen.
Ontwerppraktijk:
Samen met een team van ontwerpers van Livework werkt Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) aan toekomstbestendige JI’s. Er wordt in zeven verschillende inrichtingen nauw samengewerkt met medewerkers en gedetineerden om innovaties voor de personeelskrapte te ontwerpen. Er worden lessen, belemmeringen en kansen voor transformatie in kaart gebracht en teruggebracht bij de top van de DJI.
PONT onderzoekt en ondersteunt deze ontwerppraktijk met impactversterker Tamas Erkelens.
Educatief Programma op Kamer
GevolgdOpgave:
Hoe kunnen we jongeren in detentie ondersteunen om aan hun persoonlijke ontwikkeling te werken tijdens hun tijd ‘op kamer’, zodat ze al tijdens detentie werken aan vaardigheden die ze straks in de samenleving meer kansen bieden?
Ontwerppraktijk:
Rijks Justitiële Jeugdinrichting ontwikkelde samen met ontwerpbureau Afdeling Buitengewone Zaken het programma ‘Kamertijd’. In co-creatie met jongeren in detentie ontwikkelen en testen we ’themaboxen’ met thema’s als Muziek & Beats, Sport & Lichaam en Business & Work. Het programma zit nu in de fase van doorontwikkelen en implementeren. Dit programma staat op de kaart in Breda, maar vindt ook plaats in de jeugdinrichtingen in Nijmegen en Spijkernissen.
PONT onderzoekt en ondersteunt deze ontwerppraktijk met impactversterker Roselyne van der Heul.
Meeverhuizende mantelzorg
GevolgdOpgave:
De zorg voor ouderen met dementie heeft mantelzorgers nodig, zowel bij thuis wonen als in een zorginstelling. Bij het verhuizen naar een instelling gaat echter veel contact verloren.
Ontwerppraktijk:
Gemeente Hoorn ontwerpt samen met Vrijwilligerspunt, Omring, Geriant, Agis en ontwerpbureau Morgenmakers nieuwe manieren om het netwerk van ouderen te behouden bij de overgang naar een zorginstelling. Dat vereist al interventies als de oudere nog thuis woont, die integreren met de activiteiten en verantwoordelijkheden van de zorgprofessionals in de instellingen.
Creatieve energie in Arnhem
GevolgdOpgave:
Arnhem staat voor de grote uitdaging van de energietransitie, waarbij energie en de creatieve industrie de grootste sectoren zijn. Hoe slaan we bruggen tussen beide sectoren om beweging in dit vraagstuk te brengen?
Ontwerppraktijk:
Het programma Creative x Energy (CxE) slaat bruggen tussen de energie- en creatieve sectoren in Arnhem. CxE is een initiatief van Creatief Arnhem Gemeente Arnhem en Filip Studio’s, in samenwerking met diverse lokale, regionale en landelijke partners. Een van de partners is netbeheerder Alliander. Een Arnhems ontwerpbureau onderzoekt binnen Alliander hoe ontwerpende oplossingen kunnen bijdragen aan de energievraagstukken en hoe hiervoor ruimte gecreëerd kan worden.
Zet jouw praktijk op de kaart
Heb jij een ontwerpende aanpak ingezet voor een maatschappelijk vraagstuk? Of ben je hier momenteel mee bezig? Zet jouw publieke ontwerppraktijk op de kaart.
Vul de gegevens van jouw publieke ontwerppraktijk in
Via dit formulier kan je jouw publieke ontwerppraktijk aanmelden. Met publieke ontwerppraktijk bedoelen wij een samenwerking, project of programma waarbij met een ontwerpende aanpak wordt gewerkt aan een maatschappelijk vraagstuk. Op deze kaart verzamelen we geen organisaties, bureaus of bedrijven.
PONT bekijkt de inzendingen wekelijks. We controleren op inhoud en taal. Zodra jouw publieke ontwerppraktijk op de kaart staat, of als we aanvullende informatie nodig hebben, ontvang je van ons bericht.
Bedankt voor je inzending!
De Impactversterkers
Tamas Erkelens volgt:
Personeelskrapte in justitiële inrichtingen
Tamas Erkelens is oprichter van startklein en heeft meer dan 10 jaar ervaring in het laten groeien van innovatie bij de overheid. Hij is opgeleid als kwantitatief onderzoeker en politicoloog. Met ervaring als manager van projecten waarin data, politiek en een ontwerpende aanpak samenkomen, is Tamas een scherpe en behulpzame impactversterker.
Roselyn van der Heul volgt:
Educatief Programma op Kamer
Het ontwerpen van impactvolle leerprocessen voor mensen, organisaties en netwerken is de expertise van Roselyne van der Heul. Als oprichter van Leernoveren is het thema ‘leren’ altijd de kern van haar werk. Ze heeft meer dan vijftien jaar ervaring in het leiden en begeleiden van maatschappelijke programma’s en projecten met een ontwerpende aanpak.
Shay Raviv volgt:
#YOUTOO?
Shay Raviv is een onafhankelijke social designer, ontwerpend onderzoeker en consultant, gericht op thema's als relationaliteit, inclusiviteit en sociale rechtvaardigheid. Als medeoprichter van De Voorkamer en creatief leider van de Embassy of Inclusive Society, heeft ze ruime ervaring met gevoelige sociaal-maatschappelijke vraagstukken. In haar onderzoek Beyond Projects verkende Shay hoe een ontwerpende aanpak duurzaam verankerd kan worden.
Bas Raijmakers volgt:
Meeverhuizende mantelzorg
Bas Raijmakers is medeoprichter van design research studio STBY, waar de ontwerpende aanpak wordt ingezet om onderzoek te doen. Samen met zijn interdisciplinaire team werkt hij aan maatschappelijk relevante vraagstukken. Bas is ervaren als ontwerpend onderzoeker waarin de ervaringen en verhalen van de mensen voorop staan.
Renske Bouwknegt volgt:
Programma Ondernemersdienstverlening
Renske Bouwknegt heeft een achtergrond in politicologie en antropologie, wat ze jarenlang toepast binnen publieke organisaties en verzekeringsorganisaties als marketing- en innovatiemanager. In 2010 is ze als mede-oprichter Ideate gestart, waar ze zich samen met haar team bezighoudt met het versterken van innovatie en ontwerp binnen de publieke sector.
Thijs van Exel volgt:
Creatieve energie in Arnhem
Thijs van Exel heeft meer dan 15 jaar ervaring in het ontwikkelen van methoden voor complexe maatschappelijke vraagstukken. Hij werkte ruim tien jaar bij Kennisland en is de laatste jaren actief als zelfstandige. In zijn projecten staat leren tijdens verandering centraal, zodat je inzicht krijgt in wat acties opleveren en wat nodig is om verder te komen. Thijs verbindt publieke opdrachtgevers met actieonderzoekers en steeds vaker ook met ontwerpers.
Tim Haarlemmer volgt:
Coalitie mobiliteitstransitie
Tim Haarlemmer is co-oprichter en partner van Shoshin, waar vanuit verschillende disciplines wordt gewerkt aan grote en complexe vraagstukken in de zorg, het sociaal domein en het onderwijs. Shoshin past een mix van systemic design en organisatie- en veranderkunde toe om tot innovatieve oplossingsrichtingen te komen.
Benieuwd naar inzichten uit de praktijk?
Bekijk kennis en tools gebaseerd op het praktijkonderzoek van PONT.